YOUTUBE VİDEOLARININ PERİODONTAL HASTALIKLAR HAKKINDA BİLGİ, KAPSAM VE GÜVENİLİRLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ


Güler B., Özaltun B.

International Symposium of Scientific Research and Innovative Studies, Balıkesir, Turkey, 22 - 25 February 2021, pp.565-568

  • Publication Type: Conference Paper / Summary Text
  • City: Balıkesir
  • Country: Turkey
  • Page Numbers: pp.565-568
  • Kütahya Health Sciences University Affiliated: Yes

Abstract

YOUTUBE VİDEOLARININ PERİODONTAL HASTALIKLAR HAKKINDA BİLGİ, KAPSAM VE GÜVENİLİRLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Berceste Güler, Büşra Özaltun1

1Kütahya Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Diş Hekimliği Fakültesi, Kütahya, TURKEY

busra.ozaltun@ksbu.edu.tr ORCID: 0000-0002-8534-6718


Amaç: Periodontal hastalıklar tüm dünyada en yüksek oranda görülen hastalıklar

arasındadır. Periodontitis sebebiyle mobilite, malokluzyon, estetik bozukluklar ve diş kaybı gibi pek çok istenmeyen durum meydana gelebilir. Periodontal hastalıkların önlenmesi ve tedavisinde hasta bilinci ve motivasyonu en önemli konudur. Bu çalışmanın amacı, YouTube videolarının periodontal hastalıklar hakkında profesyonel olmayan internet kullanıcılarına ne derece güvenli, kaliteli ve kapsamlı bilgi sağladığını değerlendirmektir.

Yöntemler: "Periodontal hastalık", "gingival hastalık" ve "diş eti hastalığı" anahtar kelimleri kullanılarak https://www.youtube.com/ internet adresi üzerinden arama yapıldı. Her anahtar kelime için ilk 60 video değerlendirildi. İngilizce olmayan, konferans veya okul dersleri olan, ilgisiz videolar, cerrahi teknik ya da profesyoneller için akademik dilde bilgi veren videolar ve yorumlara kapalı videolar çalışma dışına çıkarıldı. Videolar 3 kategoride değerlendirildi; faydalı, yanıltıcı, kişisel deneyim. Videoların süreleri (dakika), toplam izlenme sayıları, beğenme ve beğenmeme sayıları, yorum sayıları kaydedildi. Videoların Etkileşim endeksi(%), [beğenme sayısı - beğenmeme sayısı / toplam görüntüleme sayısı] formulu kullanılarak hesaplandı. Görüntüleme oranlarını(%) hesaplamak için, [görüntüleme sayısı / yüklemeden sonraki gün sayısı] x 100 formülü kullanıldı. Ayrıca videoların video güç endeksi (beğeni sayısı / beğeni sayısı - beğenmeme sayısı) x100 formülü kullanılarak hesaplandı. Global Kalite Puanı ve DISCERN ölçekleri videoların güvenilirliğinin ve kalitesinin değerlendirilmesi için kullanıldı. Videoları içeriklerine göre klinik sunum, etiyolojik faktörler ve yönetim seçenekleri açısından değerlendirmek için kişiye özel kapsamlılık indeksi (Kİ) kullanıldı

Bulgular: Toplam 210 video değerlendirildi ve 79 video çalışmaya dahil edilme kriterlerini karşıladı. 79 videodan 19’u animasyon videosuydu. 69 video faydalı, 9 video yanıltıcı ve 1 video kişisel deneyim kategorisindeydi. Video güç endeksi değerleri faydalı videolarda (2.88 ± 0.67), yanıltıcı videolardan (1.78 ± 0.66) daha yüksek bulundu. Yararlı videolar için ortalama etkileşim indeksi %0.74 ± 1.12, yanıltıcı videolar için %1.20 ± 1.08 ve kişisel deneyim videoları için %0.4 bulundu. Çalışmaya dahil edilen videoların 25'i (%31.6) bağımsız kullanıcı, 4'ü (%5.1) üniversite kanalı-meslek örgütü, 6'sı (%7.6) sağlık bilgilendirme siteleri, 44'ü (%55.7) tıbbi reklamlar ve kar amacı güden şirketler tarafından yayınlandı. Videoların kapsamlılığına bakıldığında 44 video Kİ değeri olarak (2) puanını alırken, 35 video ise (1) puanını aldı. Global Kalite Puanı değerine göre hiçbir video kusursuz değildi. Eklenen videoların 9'u iyi kalite ile 4 puan almışken, 25'si düşük kalite ile 2 ve 1 puan aldı. Comprehensive Tailor-Made İndeksine göre videolarının yaklaşık %50'si dişeti kanaması, dişeti kızarıklığı, dişeti ödemi ve diş kaybından bahsetmektedir. Videoların %74.6'sında plak ve biyofilmden etiyolojik faktör olarak bahsedildi. DISCERN puanına göre videoların %41.8’i düşük kalite gösteriyordu. Videoların %91.1'inde yayını derlemek için kullanılan bilgi kaynakları bildirilmediği kaydedildi.

Sonuçlar: YouTube videolarının kapsam, kalite ve güvenilirliği, profesyonel olmayan internet kullanıcılarının bilgi ve farkındalığını artırmak amacıyla kullanımı periodontal hastalık başlığı için henüz yetersizdir. Videoların içerik ve kalitesinin yükseltilmesi ile kullanıcıların ağız bakımı için bilgi ve motivasyonunu artırmak amacıyla kullanılabilir. YouTube'da paylaşılacak videolar, periodontal hastalık farkındalığı ve ağız hijyeni eğitimi için desteklenebilir.

Anahtar Kelimeler: YouTube; video; oral hijyen; periodontitis; gingivitis; eğitim