Research Information System
11. ULUSAL DAHİLİ VE CERRAHİ BİLİMLER YOĞUN BAKIM KONGRESİ, Antalya, Turkey, 12 November 2014, pp.3
Giriş: Yoğun bakım ünitesi (YBÜ)’nin ne derece etkili ve az komplikasyonlu çalıştığının bilinmesi için kalite göstergeleri ile ilgili hedefler konulması
ve bunların monitörize edilmesi önemlidir. Farklı vizit metodlarının kalite
ve hasta güvenliğine, hasta ve personel memnuniyetine pozitif etkileri
bulunmaktadır. Multidispliner vizit uygulamaları (MDV); mortalite, yoğun
bakım enfeksiyonları, bası yarası, nütrisyon ve advers olaylar gelişimi gibi
kalite göstergelerini yükseltebilmek için tüm parametrelerin günlük sistematik değerlendirildiği bir uygulamadır. Bu çalışmanın amacı MDV ve
checklist uygulamalarının kalite göstergeleri ve hasta güvenliği üzerine
etkisini araştırmaktır.
Gereç ve Yöntem: Çalışma 8 aylık period içinde yapılıp çalışmaya 88
hasta alınmıştır. İlk 2 aylık (n:17) veriler başlangıç dönem olarak kaydedilmiş, sonraki 2 ay (n:20) eğitimler ve uygulamaların başlatıldığı ve yerleştirilmeye çalışıldığı geçiş dönemi ve toplamda bu 4 ay öncesi dönem
olarak, son 4 ay (n:51) ise sonrası dönem olarak kabul edilmiştir. MDV
kavramı vizite mümkün olduğunca farklı disiplinden kişinin katıldığı, vizitte ekibin eğitiminin, iletişiminin ve hasta ekip arası iletişimin arttırıldığı,
günlük hedefler belirlenip takip edildiği ve hastaların tüm sistemlerinin ve
tedavilerinin bir checklist aracılığı ile sistematik olarak tarandığı vizitleri
kapsamaktadır. Bunun dışında bu süreçte sürekli el yıkama eğitimi verilip
haftalık uyum ölçülmüş, yoğun bakım enfeksiyonlarından korunma paketi hemşirelerin günlük bakım checklistine monte edilmiş ve haftalık uyum
değerlendirmesi yapılmıştır. Yine hasta güvenlik raporlama sistemi de
yerleştirilmeye çalışılmıştır. Son 6 ayda günlük MDV yapma, günlük hedef
belirleme ve gerçekleştirme ve hasta güvenlik raporlama sistemi uyumu
takip edilmiştir. Çalışma süresince aylık personel hareketliliği yüzde olarak hesaplanmıştır. Literatürde en çok kullanılan ve önerilen 12 kalite ve
hasta güvenliği göstergesi öncesi ve sonrası dönemler arasında karşılaştırılmıştır. İstatistiksel analizler için Chi kare ve t test, lojistik regresyon
analizi(LRA) kullanılmıştır.
Sonuçlar: Çalışma sonunda uygulamalar öncesi ve sonrası veriler karşılaştırıldığında hastaların yatış APACHE II’leri entübe hastalarda öncesi
ve sonrasında sırası ile 25±7, 20±7, (p:0,057) olup entübe hastalarda
uygulamalar sonrası dönemde ventilatör ilişkili pnömoni (VİP) hızı (19±8
ve 11±10, p: 0,014) ve mortalite oranlarında (%72 ve %33) anlamlı düşme
olduğu saptanmıştır. LRA’de uygulamaların bu etkisi VİP (OR:6, %95 CI:
1,1-31, p:0,044) için APACHE II den mortalite (OR:6, %95 CI: 1-30, p:0,041)
içinse APACHE II ve yoğun bakım enfeksiyonlarından bağımsız bulunmuştur. Kateter ilişkili üriner sistem enf hızı (9±3 & 6±2 p=<0,0001), kateter
ilişkili kan dolaşım yolu enfeksiyon hızlarında (8±5 & 4±2, p=0,001) da
anlamlı azalmalar gözlenmiştir. Öncesi ve sonrası 4 er aylık dönemlerde
personel hareketliliği sırasıyla %12 ve %20 olup, MDV uyumu>%59, el
yıkama uyumu >%80, hemşire checlist uyumu>%86, günlük hedef belirleme uygulaması uyumu >%79 olmuştur. Öncesi ve sonrası dönemde
hemşire bakım checklist kompliansına uyum anlamlı olarak artarken
(%90±4 ve %94±3 p:0,001) diğerlerinde anlamlı değişiklik olmamıştır.
Çıkarım: Yoğun bakım kalitesinin artırılması için uygulanan MDV checklist uygulamaları tüm sağlık çalışanlarının katılımı ile mümkün olan,
yönetilmesi güç bir uygulamadır. Kullanıma girmesi zaman almaktadır.
Başarıyla sürdürülen uygulamalarda kalite göstergelerinde ve hasta
güvenliğinde artış sağlanacağı açıktır