16. Ulusal Türk Dahili ve Cerrahi Bilimler Yoğun Bakım Kongresi, Antalya, Turkey, 13 - 16 November 2019, pp.52
Amaç: Basınç ülseri, vücudun özellikle kemik çıkıntılarının bulunduğu bölgelerinde, tek başına basınç veya yırtılma ile basıncın birlikte sebep olduğu
ülser ve nekroz durumudur.Basınç ülserleri; hastanın yaşam kalitesini
etkilemesinden ve sağlık bakım maliyetlerini arttırmasından dolayı sağlık
bakım kurumlarında önemli bir problem olarak görülmektedir.
Çalışmanın amacı yoğun bakım kabulü sırasında basınç ülseri olan ve
yoğun bakım yatışı süresince basınç ülseri gelişen hastaları karşılaştırmak
ve etkileyen faktörleri belirlemektir.
Gereç-Yöntem: Çalışmaya 01.09.2017 – 28.02.2019 tarihleri arasında
Kütahya Sağlık Bilimleri Üniversitesi Evliya Çelebi Eğitim ve Araştırma
Hastanesi iç hastalıkları yoğun bakım ünitesinde 24 saatten uzun süre
yatan hastalar alınmıştır. Hastalar, yoğun bakım kabulünde basınç ülseri
olan ve yoğun bakım yatış süresince basınç ülseri gelişen hastalar olarak
iki gruba ayrılmıştır. Her bir grubun yaş, cinsiyet, sosyodemografik özellikleri, hastalık şiddeti SAPSII skoru, komorbid hastalıkları, mekanik ventilatör
kullanma oranı, yoğun bakımda yatış süresi ve mortalite arasındaki ilişki
incelenmiştir. Veriler Windows SPSS 22 programına girildikten sonra veriler
minimum,maximum ve median olarak verildi. Değişkenler dağılımının normal olup olmadığı Kolmogorov-Smirnov testi ile değerlendirildi ve kalitatif
değişkenler için Fisher’sexact test, kantitatif değişkenler Mann-Whitney
testi kullanıldı.
Bulgular: 01.09.2017 – 28.02.2019 tarihleri arasında iç hastalıkları yoğun
bakım ünitesine yatan 312 hastanın 59(%18.9)’unda yoğun bakım kabulünde basınç ülseri varken, 24(%7.6) hastada yoğun bakım yatışı süresince
yeni basınç ülseri gelişmiştir. Yoğun bakım kabulü sırasında basınç ülseri
olan hastaların yaş ortalaması 73.66 ±14.73 yıl, SAPSII skoru 60.3±30.10,
Braden skoru 12.12 ±2.38 bulunmuştur. Yoğun bakım yatışı sırasında
yeni gelişen basınç ülseri olan hastaların yaş ortalaması 76.75 ±9.19 yıl,
SAPSII skoru 57.7 ±19.8, Braden skoru 11.75 ±3.904 bulunmuştur. İki
grup arasında istatistiksel anlamlı fark saptanmamıştır(sırasıyla p=0.413,
p=0.894,p=0.184).Mekanik ventilatöre bağlı kaldığı süre yoğun bakım
kabulünde basınç ülseri olan hasta grubunda 3±7.15 gün, yoğun bakım
yatışı süresinde yeni basınç ülseri gelişen hasta grubunda 12.5±14.2 gün
bulunmuştur(p<0.001). yoğun bakımda kalış süresi yoğun bakım kabulünde basınç ülseri olan hasta grubunda 12.58 ±14.43 gün, yoğun bakım
yatışı süresinde yeni basınç ülseri gelişen hasta grubunda 21.25 ±15.20
gün bulunmuştur(p=0.001).
Sonuç: Yoğun bakım yatışı sırasında basınç ülseri gelişen hastalar, yoğun
bakıma kabul sırasında daha önce gelişmiş basınç ülseri olan hastalarla
karşılaştırıldığında mekanik ventilatörde kalma süresi ve mortalitenin
daha yüksek olduğu bulunmuştur. Yoğun bakım hastalarında oluşan basınç
ülserleri, hastaların yaşam kalitesini olumsuz etkilemekte, iyileşme sürecini yavaşlatmakta, hastanede kalış süresini uzatmakta, komplikasyon
gelişme riskini, bakım maliyetini arttırmakta ve yaşamı tehdit etmektedir.