Family Health Centers and Family Planning Practices in Turkey

Temel Özkan S., Daş Geçim G. Y., Topuz İ.

5. Uluslararası 9. Ulusal Ebelik Öğrenci Kongresi, Amasya, Turkey, 3 - 05 May 2018, no.192, pp.342-343

  • Publication Type: Conference Paper / Summary Text
  • City: Amasya
  • Country: Turkey
  • Page Numbers: pp.342-343
  • Kütahya Health Sciences University Affiliated: No

Abstract

Introduction: Family planning (FP) is all the services that are provided to families so that they can have as many children as they want, when they want (1). In our country, AP services are provided at AP clinics of major hospitals, Mother and Child Health and Family Planning Centers (MCHFPC) and Family Health Centers (FHC) (2).

Family Health Centers

Within the scope of the Health Transformation Program implemented in Turkey in the last 10 years, the number of FHC (3), which was 943 in 2007, reached (4) 7636 in 2016, on the other hand, the number of MCHFPC decreased from 298 (3) to 181 (4). In 2016, more than 205.000 people applied for medical services to a total of 24.428 Family Physician units. Applications for primary health care have accounted for 1/3 of all healthcare applications (4). According to Turkey Demographic and Health Survey in 2013 (TDHS-2013), the healthcare institutions where women receive effective FP methods were found to be primary health institutions (25.4%) with the highest rate (5). Therefore, FHCs now play an important role in meeting the FP requirements of individuals.

Family Planning Practices

According to the results of TDHS-2013, 47% of women in our country use a modern method while 26% use a traditional method and 6% do not use any AP method (5). The results show that currently 32% of women do not want to conceive but they are not protected from pregnancy by an effective method. In the studies conducted, it has been determined that some of the obstacles to women's use of the FP methods are difficulties in reaching health institutions (6), negative attitudes and manners of health workers (6), inadequacy in the provision of AP services (7), lack of knowledge of contraceptive methods (5, 7) (5, 7), difficulty in reaching the methods (5, 7), costly methods (5, 7), difficulty in using them (5, 7) side effects / health concerns related to the methods (5) .

Conclusion: In the FP services to be provided in the FHCs which constitute the basis of primary health care services in our country, it is necessary to provide the services more effectively and to meet the needs of the women, considering the obstacles to the application of the method.

Keywords: FP, FHC, FP services.

Giriş: Aile planlaması (AP), ailelerin istedikleri zaman, istedikleri sayıda çocuk sahibi olabilmeleri için verilen hizmetlerin tümüdür (1). Ülkemizde AP hizmetleri başlıca hastanelerin AP poliklinikleri, Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması (AÇSAP) Merkezleri ve Aile Sağlığı Merkezlerinde (ASM) verilmektedir (2).

Aile Sağlığı Merkezleri

Türkiye’de son 10 yılda uygulanan Sağlıkta Dönüşüm Programı kapsamında 2007 yılında 943 olan ASM sayısı (3) 2016 yılında 7636’ya ulaşmış (4), bununla birlikte AÇSAP merkezlerinin 298 olan sayısı (3), 181’e (4) düşmüştür. 2016 yılında toplam 24.428 Aile Hekimliği (AH) birimine sağlık hizmeti almak üzere 205 binden fazla kişi müracaat etmiştir. Birinci basamak sağlık hizmetlerine yapılan müracaatlar tüm sağlık hizmetleri başvurularının 1/3’ünü oluşturmuştur (4). 2013 yılı Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması’nda (TNSA-2013) ise, kadınların etkili AP yöntemini temin ettikleri sağlık kurumlarının en fazla oranda birinci basamak sağlık kurumları (%25,4) olduğu bulunmuştur (5). Bu nedenle, günümüzde ASM’lerin bireylerin AP gereksinimlerinin karşılanmasında önemli bir rolü bulunmaktadır.

Aile Planlaması Uygulamaları

TNSA-2013 sonuçlarına göre, ülkemizdeki kadınların %47’si modern bir yöntem kullanırken, %26’sı geleneksel bir yöntem kullanmakta, %6’sı ise herhangi bir AP yöntemi kullanmamaktadır (5). Sonuçlar, halen kadınların %32’sinin gebe kalmak istememekle birlikte etkili bir yöntemle gebelikten korunmadıklarını göstermektedir. Yapılan çalışmalarda, kadınların AP yöntemi kullanımına engel süreçlerden bazılarının sağlık kurumlarına ulaşma zorlukları (6), sağlık çalışanlarının olumsuz tavır ve tutumları (6), AP hizmetlerinin sunumundaki yetersizlik (7), gebelikten korunma yöntemlerini bilmemesi (5, 7), yöntemlerin nereden temin edileceğini bilmemesi (5, 7), yöntemlere ulaşmada güçlük yaşaması (5, 7), yöntemlerin pahalı olması (5, 7), kullanılmasının kolay olmaması (5, 7) ve yöntemlerle ilgili yan etki/sağlık kaygılarının bulunması (5) olduğu saptanmıştır.

Sonuç: Ülkemizde birinci basamak sağlık hizmetlerinin temelini oluşturan ASM’lerde verilecek AP hizmetlerinde, kadınların yöntem kullanımına engel olan süreçler göz önünde bulundurularak, daha etkin bir şekilde hizmetlerin verilmesi ve gereksinimlerinin karşılanması gerekmektedir.

Anahtar kelimeler: AP, ASM, AH, AP hizmetleri