XXXVII. Türk Mikrobiyoloji Kongresi, Antalya, Turkey, 16 - 20 November 2016, pp.413
Giriş ve amaç: Entamoeba histolytica’nın neden olduğu amibiyaz
tüm dünyada paraziter enfeksiyona bağlı üçüncü ölüm nedenidir. Amibiyazın tanısında yaygın olarak kullanılan yöntem dışkı mikroskopisidir.
Ancak E. histolytica ile morfolojk olarak benzer olan diğer amip türleri
arasında ayrım yapılması direkt mikroskobik inceleme ile imkansızdır.
Bu yüzden dışkıda E. histolytica’ya özgü antijen varlığını araştıran ELISA ve PZR gibi yöntemler tanıda kullanılmaya başlanmıştır.
Bu çalışmada; ishal şikayeti ile başvuran ve intestinal amibiyaz ön/
ayırıcı tanısı için E. histolytica araştırılması istenen hastaların dışkı örneklerinde, direkt ve boyalı mikroskobik inceleme, dışkıda E. histolytica’ya
özgü adezin antijeni saptamaya yönelik ELISA testi ve PZR testinin çalışılması ve bu testlerin tanı değerlerinin araştırılması amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Akdeniz Üniversitesi Hastanesi’nde 1 Ekim 2015-
31 Temmuz 2016 tarihleri arasında çeşitli servis ve polikliniklerden Merkez Laboratuvarı’na gelen kanlı ve/veya mukuslu, şekilsiz toplam 546
dışkı örneği çalışmaya alınmıştır. Bu örneklerde, E. histolytica varlığını
araştırmak için direkt ve boyalı mikroskopi, ELISA (Entamoeba CELISA Path, Cellabs, Avustralya) ve PZR (BD Max Enteric Parasite Panel,
Becton Dickinson, ABD) yöntemleri uygulanmıştır.
Bulgular: Çalışmaya alınan örneklerin 257 (%47)’si kadın, 289
(%53)’u erkek hastalara aittir. Hastaların yaş ortalaması 23,77±24,05
olarak bulunmuştur. Hastaların %53’ünü çocuk yaş grubu oluşturmaktadır. Direkt mikroskobik inceleme ile örneklerin 198 (%36.3)’inde şüpheli E. histolytica/dispar/moshkovskii kist ve/veya trofozoiti görülmüş ve
bu örnekler trikrom boyama yapılarak incelenmiştir. Trikrom boyama
yapılan örneklerin 49’unda şüpheli E. histolytica/dispar/moshkovskii
kist ve/veya trofozoiti saptanmış ve bu örneklerde ELISA ve PZR testleri çalışılmıştır. ELISA yöntemi ile örneklerin hiçbirinde pozitiflik saptanmamıştır. PZR yöntemi ile örneklerin 44’ü negatif bulunmuştur. Üç
örnekte PZR inhibitörü nedeniyle, iki örnekte ise sistem hatasına bağlı
olarak geçerli sonuç elde edilememiştir.
Sonuç: Mikroskobi, spesifik antijen testi ve moleküler yöntemlerin
birlikte kullanıldığı çalışmamızda hasta popülasyonumuzda E. histolytica saptanmamıştır.
E. histolytica’nın saptanmasında mikroskobik inceleme yetersiz kalmaktadır.
Mikroskobik inceleme ile şüpheli pozitif olarak değerlendirilen örnekler PZR ve E. histolytica‘ya özgü antijen saptanması gibi daha özgül
yöntemlerle doğrulanmalıdır.