Research Information System
8TH INTERNATIONAL TOKYO CONFERENCE ON INNOVATIVE STUDIES OF CONTEMPORARY SCIENCES, Tokyo, Japan, 12 - 14 January 2024, pp.55-56, (Summary Text)
Bu çalışmada çocuklarda ev kazası sıklığının belirlenmesi ve kaza durumunda yapılan ilk yardım
bilgi düzeyinin sağlık okuryazarlığı ile ilişkisinin değerlendirilmesi amaçlandı.
Bu kesitsel çalışma Kasım-Aralık 2022 tarihleri arasında yapılmış olup; evreni Kütahya ili Merkez
ilçedeki 1-14 yaş arası çocuğu olan 97,814 kişidir. Örneklem büyüklüğü 383 kişi olarak bulundu.
Örneklem basit rasgele yöntem ile seçildi. Veriler, sosyodemografik özellikler, Ev Kazalarında İlk
Yardım Öz Etkililik Ölçeği ve Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği’nden (HLS-14) oluşan veri toplama
formu aracılığıyla ile toplandı.
İstatistiksel analizler SPSS 25.0 paket programı ile yapıldı. İstatistik analizlerde Mann Whitney U
testi, Kruskal Wallis Testi ve Spearman korelasyon testi kullanıldı. p<0.05 anlamlı olarak kabul
edildi.
Çalışmaya katılan 444 ebeveynin; 292’si (%65,8) kadın, 207’si (%46,6) lise mezunuydu.
Katılımcıların 210’unun (%47,2) 1-4 yaş aralığında çocuğu olup, 147’si (%70 ) son bir yıl
içerisinde ev kazası geçirmişti. Katılımcıların 189’unun (%42,5) 5-6 yaş aralığında çocuğu olup
147’si (%77,7) son bir yıl içerisinde en az bir kez kaza geçirmişti. Katılımcıların 192’sinin
(%43,2) 7-14 yaş aralığında çocuğu olup 140’ı (%72,9) son bir yıl içerisinde en az bir kez kaza
geçirmişti. Her üç yaş grubunda en sık görülen kazalar; düşme, çarpma burkulma ve böcek
sokması idi. Kadın, evli, çalışan, eğitim durumu üniversite ve üstü olanlarda HLS-14 Puanı daha
yüksekti (p<0,05). Ev Kazalarında İlk Yardım Öz-Yeterlik Ölçeği ile HLS-14 ölçeği arasında
pozitif yönde düşük derecede anlamlı bir korelasyon vardı (r=0,116; p=0,014).
Sonuç: Bu çalışmaya göre; ebeveynlere, sıklıkla karşılaşabilecekleri düşme, burkulma ve böcek
ısırıkları kaza türlerinde, korunma ve ilkyardım konusunda öncelikle bilgilendirilmeleri faydalı
olabilir. Bu çalışmaya göre; eğitim düzeyi, sağlık okuryazarlığı düzeyini; sağlık okuryazarlığı da
ilkyardım bilgi düzeyini olumlu etkilediği saptandı. Toplumun hem eğitim hem de sağlık
okuryazarlığı düzeylerinin arttırılması ev kazalarında ilk yardım uygulamasında öz yeterliliğe
olumlu katkı sağlayacaktır.