ERGENLERDE RİSKLİ CİNSEL DAVRANIŞLAR: KANIT TEMELLİ YAKLAŞIMLAR


Sezici E., Durmaz A.

5. ULUSAL VE 2. ULUSLARARASI AKDENİZ PEDİATRİ HEMŞİRELİĞİ KONGRESİ, Ankara, Turkey, 15 - 18 November 2015

  • Publication Type: Conference Paper / Summary Text
  • City: Ankara
  • Country: Turkey
  • Kütahya Health Sciences University Affiliated: No

Abstract

Makalemizin amacı ergenlerde riskli cinsel davranışlara yönelik yapılan araştırmaları irdeleyerek mevcut durumu gözler önüne sermektir.

BM ve DSÖ ergenleri 10-19 yaş arasındaki bireyler olarak tanımlar (1, 2). Dünya 10-19 yaş arası 1,2 milyar kişiye ev sahipliği yapmaktadır (1). Türkiye’de ise bu oran toplam nüfusun %16.77 (12823179)’ni oluşturmaktadır (3).

Ergenlik dönemi, çocukluktan erişkinliğe geçişte, psikolojik, duygusal, biyolojik değişikliklerin hızlı yaşandığı bir dönemdir. Bu dönemde, ergenlerin sağlığı için ”riskler” söz konusudur. Bu risklerin birçoğu, ergenlerin cinsel ve üreme sağlığını kapsamaktadır (4). Ergenler bu dönemde cinsellikle daha fazla ilgilenmeye başlarlar ve korunmasız cinsel ilişki kurabilirler. Bu nedenle ergenler, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar açısından erişkinlerden daha fazla risk altındadırlar (5). UNICEF 3 ergenden 1’nin hafta iki kez, 5 ergenden 1’nin ise ayda bir kez cinsel yönden aktif olduğunu bildirmiştir (6). Türkiye’de ise evlilik öncesi cinsel ilişki yaşı son yıllarda düşmektedir (7).

Bir meta analiz çalışmasında, erken puberteye giren ve erken menarş olan ergenlerde riskli cinsel davranışların daha sık görüldüğü (r=0.16, % 95 GA=0.14-0.18; r=0.51 %95 GA= 0.48-0.54) bildirilmiştir (8). Başka bir meta analiz çalışmasında ise cinsel istismar hikayesi olan erkeklerde riskli cinsel davranış (Korunmasız cinsel ilişki: OR=1.91, %95 GA=1.78-2.05; Birden fazla cinsel partner: OR=2.91 %95 GA= 2.68-3.17) olasılığı daha fazla bulunmuştur (9).

Cinsel sağlık, ergenlerde üzerinde durulması gereken önemli bir konudur (10). Ergenlerin birçoğu, gebelikten ve cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan nasıl korunacağı bilgisine sahip değildir (11). Üreme sağlığı için, ergenlere cinsel sağlık eğitiminin verilmesi ve akran eğitimi programları ile cinsel sağlık konularında bilgilendirme yapılması gerekmektedir. Bu uygulamaların yürütülmesinde hemşire ve ebelere önemli görevler düşmektedir.  

Anahtar kelimeler: Ergenlik, Riskli cinsel davranış, Korunma