18. Ulusal Vasküler ve Endovasküler Cerrahi Kongresi & 9. Ulusal Fleboloji Kongresi, Girne, Cyprus (Kktc), 9 - 12 November 2017, vol.26, pp.5
Kontralateral karotis arter stenozu olan ve olmayan hastalarda karotis arter endarterektomisinin sonuçları
Ali İhsan Parlar1 , Engin Tulukoğlu1 , İbrahim Uyar2 , İlyas Kultayev1 , Necmeddin Yakut1
1 Akut Kalp ve Damar Cerrahisi Hastanesi, Kalp ve Damar Cerrahisi Kliniği, İzmir
2 Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Kalp ve Damar Cerrahisi Kliniği, İzmir
Giriş: Ciddi karotis darlığı genellikle karotis endarterektomi (KEA) ile
tedavi edilir, ancak kontralateral karotis stenozu olan hastalarda cerrahi işlemin güvenliği tartışmalıdır. Ciddi karotis darlığı ile kontralateral
%50 ve üzeri karotis stenozu olan ve olmayan hastalarda KEA’nın
sonuçlarının karşılaştırılması amaçlandı.
Yöntem: Çalışmamıza Haziran 2012-Ağustos 2017 tarihleri arasında
izole KEA uyguladığımız 383 hasta dahil edildi. Tüm KEA’ler genel
anestezi altında tek cerrah tarafından, shunt kullanılmadan gerçekleştirildi. Hastalar kontralateral karotis arterin durumuna göre 2 gruba
ayrıldı: Grup 1 (≤%49 kontralateral darlık, n=292) ve grup 2 (>%50
kontralateral darlık, n=91). Hastaların demografileri, semptomatik
durumu, erken (<30 gün) nörolojik komplikasyonlar, ölüm sıklığı ve
survileri karşılaştırıldı. Tablo 1’de preoperatif hasta verileri sunuldu.
Bulgular: Operatif veriler ve postoperatif komplikasyonlar Tablo 2’de
sunulmuştur. KEA sonrası toplam mortalite %1.3 (n=5)’dir. Grup 1’de
4 hasta ve grup 2’de 1 hastada erken mortalite (<30 gün) gözlendi
(p=0.83). Genel inme oranı %2.1 (n=8); grup 1’de %2.0 (n=6) ve
grup 2’de %2.2 (n=2) oranında saptandı (p=0.94). Geçici iskemik atak
her iki grupta birer hastada gözlendi (p=0.42). Tüm inme, ölüm ve
geçici iskemik ataklar her iki grupta sadece semptomatik hasta grubunda gözlendi. Ortalama takip süresi grup 1’de 29±13 ay ve grup 2’de
21±15 aydı. Takip süresince grup 1’de 18 hasta ve grup 2’de 11 hastada
çeşitli sebeplerle ölüm gerçekleşti (p=0.634). Her iki grubun survileri
Şekil 1’de sunuldu.
Tartışma: Her iki karotis arterde darlık sık karşılaşılan bir durumdur
ve ciddi tarafın KEA esnasında ve sonrasında komplikasyon riskini
arttırabilmektedir. KEA sırasında kross-klemp sonrası serebral kan
akımında ki geçici kesinti nörolojik hasara neden olabilir ki bu durum
kontralateral darlığı olanlarda daha sık gözlenebilir. Bu durumun şantla
önlenebileceği önerilse de KEA sırasında şantın rutin ya da selektif
kullanımını destekleyen yeterli kanıt yoktur.
Sonuç: Kontralateral %50 ve üzeri darlığı olan ve KEA uygulanan
hastalarda ile kontralateral %50’den az darlığı olan ve KEA uygulanan
hastalar karşılaştırıldığında perioperatif nörolojik olaylar ve ölüm açısından artmış risk görülmedi.