Research Information System
17. ULUSAL DAHİLİ VE CERRAHİ BİLİMLER YOĞUN BAKIM KONGRESİ, KASIM 2020, İstanbul, Turkey, 16 - 18 November 2020, pp.9
YOĞUN BAKIM ÜNİTESİNDE ÇALIŞAN HEMŞİRELERİN
VENTİLATÖR İLİŞKİLİ PNÖMONİ ÖNLEME PAKETLERİ
İLE İLGİLİ BİLGİ DÜZEYLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
VE EĞİTİMİN ETKİSİ
Kamil Gönderen1
, Lütfiye Parlak2,
1
Kütahya Sağlık Bilimleri Üniversitesi Tıp Fakültesi İç
Hastalıkları Ana Bilim Dalı, Kütahya
2
Kütahya Sağlık Bilimleri Üniversitesi Simav Sağlık Hizmetleri
Meslek Yüksekokulu, Kütahya
Giriş: Ventilatör ilişkili pnömoni (VİP), entübe edilen ve invaziv
mekanik ventilasyon desteğinden 48-96 saat sonra gelişen sağlık
bakımı ilişkili enfeksiyondur. VİP ile ilişkili yüksek morbidite
ve mortalite oranları, VİP önlem paketinin yoğun bakım ünitelerinde(YBÜ) uygulanması ile VİP insidansında %50’den fazla
düşüş olduğu bildirilmiştir. Çalışmanın amacı YBÜ’de çalışan
hemşirelerin VİP demeti hakkında bilgi düzeyini ölçmek ve eğitim almış ve almamış hemşireler arasındaki farkı değerlendirmektir.
Yöntem: Haziran-Ağustos 2019 tarihleri arasında YBÜ’de çalışan
ve araştırmaya katılmayı kabul eden 102 hemşireye sosyo-demografik veri formu ve 16 sorudan oluşan VİP önlem paketi ile
ilgili anket doldurtulmuştur. Çalışma için etik kurul onamı alınmıştır. Veriler SPSS 25.0 programı kullanılarak analiz edilmiştir.
Elde edilen bilgiler için tanımlayıcı istatistikler frekans, yüzde
değerleri hesaplanarak yorumlanmıştır. İki kategorik değişken
arasındaki ilişkiyi belirlemek için Fisher’s exact Ki-Kare testi
uygulanmıştır.
Bulgular: Araştırmaya katılan hemşireler VİP eğitimi alan ve
almayanlar olarak iki gruba ayrılmıştır ve anket sorularına verilen cevaplar Tablo 1’de verilmiştir. VİP eğitimi alan gruptaki
hemşirelerin %49.3’ü ventilatör devresi değiştirme sıklığını ‘gözle
görünür bir kirlilik olduğunda’, %36.6’sı ventilatör nemlendirici
tipi ‘bakteri filtresi olmalı’, %94.4’ü aspirasyonda steril eldiven
kullanılmalı, %43.7’ü subglottik sekresyonların drenajının VİP
riskini azalttığını, %93’ü VİP için önerilen hasta pozisyonunun
yarı oturur pozisyon olduğunu, %81.7’si ağız bakımının günde
birden fazla yapılmasını, %90.1’i sedasyon tatili ve ekstubasyon
için günlük değerlendirmenin yapılması gerektiği şeklinde cevap
vermiştir. VİP eğitimi almayan gruptaki hemşirelerle aralarında
istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmıştır.
Sonuç: Yapılan bu çalışma ile YBÜ’de çalışan hemşirelerin VİP
demeti hakkındaki bilgi düzeyleri değerlendirilmiştir. VİP demeti hakkında eğitim almış ve almamış hemşireler arasındaki
fark karşılaştırılmıştır. Bu çalışma ile VİP eğitimi alma durumu
ile ventilatör devresi değiştirme sıklığı, ventilatör nemlendirici
tipi, aspirasyonda kullanılan eldiven tipi, subglottik sekresyonların drenajı VİP riskini etkileme durumu, hasta pozisyonu,
ağız bakımının VİP’in önlenmesindeki yeri arasında istatistiksel olarak bir ilişki olduğu tespit edilmiştir (p<0.05). Ventilatör
ilişkili pnömoniyi en aza indirmek eğitimlerle mümkündür. Bu
nedenle sağlık personeli ekibinin eğitimi çok önemlidir. Sağlık
personelleri kanıta dayalı güncel bilgileri yakından takip etmeli ve kanıta dayalı, ventilatör ilişkili pnömoninin de dâhil olduğu enfeksiyonları önlemeye yönelik hasta bakım protokolleri
konusunda eğitim almalıdır.
Anahtar Kelimeler: Mekanik Ventilatör; Yoğun Bakım Ünitesi;
Pnömoni; Hemşire; Eğitim