TRAKYA UNIVERSITESI TIP FAKULTESI DERGISI, no.18 (2), pp.79-85, 2001 (Peer-Reviewed Journal)
Giriş: Ateroskleroz günümüzün önemli bir sağlık sorunudur. Aterosklerozun önlenmesi ve tedavi edilebilir olması ile özellikle atreosklerozun daha sık olarak rastlandığı diabet hastalarında yaşam kalitesini artacağı öngörülmektedir. Diabetik aterosklerozda ilk lezyonların oluşumundan hiperglisemİ ve hiperinsülineminin vasküler düz kas hücreleri üzerinde proliferatif etkisinin rol oynadığı muhtelif yayınlarda bildirilmektedir. Bu konuyla İlgili eldeki veriler, sadece media tabakası düz kas hücrelerinden oluşan tek tabakalı veya endotel hücrelerini de içeren çift tabakalı hücre kültürleri üzerinde yapılan çalışmalardan sağlanmıştır. Bu çalışmada ise daha öncekilerden farklı olarak adventisya, media ve intima tabakalarının tümünü içeren bir damar dokusu üzerinde çalışılmasıdır. HipergIisemi ve hiperinsülineminin vasküler doku hücreleri üzerindeki etkilerini araştırmak için bir perfüzyon tekniği kullanılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Diabetik bir hastadan koroner by-pass ameliyatı esnasında alınan safen veninden artan parça deney materyali olarak kullanıldı. Hiperinsülinemi ve hipergliseminin etkisini araştırmak için safenlerden birisi 500 ml %5 Dextroz solusyonu 12 Ü kristalize insülin ile nötralize edilerek, diğeri ise kontrol amaçlı, sadece %5 Dextroz solüsyonu ile perfüze edildi. Perfüzyon 6 gün sürdürüldü. Bir termostatlı ısıtıcı ile ortam ısısının.370C'de sabit tutuldu. Perfüzyon sıvılarını oksijenize eden birer oksijenatör kullanıldı. Uygulama sonunda her iki safen veni hematoksiIen-eozin ve immünohistokimyasal boyalarla boyanarak ışık mikroskopunda değerlendiridi.
Bulgular: Kontrol olarak kullanılan safen veninde nekroz, diğerinde ise kısmen nekroz ve endotel proliftrasyonu, adventisya tabakasında ise hücre bütünlüğünün bozulduğu görüldü.
Tartışma: Örneğimizdeki endotel hücre proliferasyonun transfer esnasında oluşan hipoksik ortama ve mekanik travmaya bağlı intimal hiperp!azi olduğu düşünüldü. Aterosklerozla intimal hiperplaziyi ilişkilendirebilmek için ancak daha uzun süreli bir uygulamanın yapılması gerektiği ve deney düzeneğinin optimize edilmesi ile daha sağlıklı sonııçIarın alınacağı sonucuna varıldı.
Anahtar Kelimeler: Aterosklerosis, Diabeıes Mellitus, Aterogenezis, Hücre küItürü