Research Information System
Smyrna Tıp Dergisi, vol.9, no.2, pp.20-27, 2019 (Refereed Journals of Other Institutions)
Objective: Directly as the cause of disease, by predisposing diseases, by aggravating the course of diseases,
causing the spread of diseases, adversely affecting health and threatening life, air pollution is one of the biggest
public health problems today. In the study, it was aimed to examine air pollution in Çankırı by evaluating air
quality station data.
Material and Method: This study is a descriptive study in which Çankırı air quality measurements between
the years 2013 and 2017 are obtained from the web site of the Ministry of Environment and Urban Planning. In
this study, sulphurdioxide (SO2) and particulate matter (PM10) values were compared according to the summerwinter seasons, years, months, weeks. Air Quality Index (AQI) classification, limit values and definitions were
made according to the Air Quality Assessment and Management Regulation. A statistical package program
was used in the analysis of the data. The results were assessed at a 95% confidence interval and a significance
level of p <0.05.
Results: PM10 values were found to be 67.83±30.34 in 2013, 34.08±22.61 in 2014, 19.34±12.18 in 2015,
46.93±26.24 in 2016 and 54.03±24.97 in 2017 (x2=737.52, p<0.0001). SO2 values are; 16.83±19.76 in 2013,
17.02±14.77 in 2014, 19.47±16.65 in 2015, 6.04±7.87 in 2016 and 7.69±5.81 in 2017 (x2=325.71, p<0.001).
Smyrna Tıp Dergisi -21-
Between the years 2013-2017, the summer season SO2 average was 5.94±6.01, and the winter season SO2
average was 20.77±17.40 (Z=-24.37, p<0.001). Average of summer season PM10 was 37.42±23.02, average of
winter season PM10 was 51.51±32.71 (Z=-8.90, p<0.001). According to the days, SO2 and PM10 values did not
differ statistically (x2=2.95, p=0.81) (x2=3.18, p=0.78). Between the years 2013 and 2017, 1783 days of PM10
were measured, and AQI was measured at 1158 days (64.9%) good, 544 days (30.5%) average and 81 days
(4.5%) critical. The 24 hour limit value of 125 μg/m3
for SO2 was exceeded once in 2013, never exceeded in
other years. However, the SO2 annual and winter ecosystem protection limit value (20 μg/m3
) is 98 days
(28.2%) in 2013, 122 days (33.9%) in 2014, 119 days (36.6%) in 2015, 21 days (6.2%) in 2017 and 13 days
(3.8%) in 2017, a total of 373 days (21.7%) in five years.
Conclusion: Although PM10 pollution in Çankırı is still on the forefront, SO2 values have not reached their
target values and the problem of public health continues. Both PM10 and SO2 levels are increasing during the
winter season. PM10 and SO2 levels do not change with the days of the week.
Amaç: Doğrudan hastalık nedeni olarak, hastalıklara predispozanlık yaparak, hastalıkların seyrini
ağırlaştırarak, hastalıkların yayılmasına neden olarak sağlığı olumsuz etkileyip yaşamı tehdit eden hava
kirliliği; günümüzde en büyük bir halk sağlığı sorunlarından biridir. Bu çalışmada, hava kalitesi istasyonu
verileri değerlendirilerek Çankırı’daki hava kirliliğinin incelenmesi amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Bu çalışma, Çankırı 2013-2017 yılları arasındaki hava kalitesi ölçüm değerleri TC Çevre
ve Şehircilik Bakanlığının web sitesinden elde edilerek incelendiği tanımlayıcı bir çalışmadır. Bu çalışmada
kükürtdioksit (SO2) ve partikül madde (PM10) değerleri yaz-kış sezonlarına, yıllara, aylara, haftanın günlerine
göre karşılaştırılmıştır. Hava Kalitesi İndeksi (HKİ) sınıflandırması, sınır değerler ve tanımlar Hava Kalitesi
Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği’ne göre yapılmıştır. Verilerin analizinde bir istatistik paket programı
kullanılmıştır. Sonuçlar % 95’lik güven aralığında, anlamlılık p<0.05 düzeyinde değerlendirilmiştir.
Bulgular: PM10 değerleri 2013 yılında 67.83±30.34, 2014 yılında 34.08±22.61, 2015 yılında 19.34±12.18,
2016 yılında 46.93±26.24, 2017 yılında 54.03±24.97 bulunmuştur (x
2=737.52, p<0.001). SO2 değerleri ise;
2013 yılında 16.83±19.76, 2014 yılında 17.02±14.77, 2015 yılında 19.47±16.65, 2016 yılında 6.04±7.87, 2017
yılında 7.69±5.81 bulunmuştur (x
2=325.71, p<0.001). 2013-2017 yılları arasında yaz sezonu SO2 ortalaması
5.94±6.01, kış sezonu SO2 ortalaması 20.77±17.40 bulunmuştur (Z=-24.37, p<0.001). Yaz sezonu PM10
ortalaması 37.42±23.02, kış sezonu PM10 ortalaması 51.51±32.71 saptanmıştır (Z=-8.90, p<0.001). Günlere
göre SO2 ve PM10 değerleri istatistiksel olarak farklılık göstermemektedir (x
2=2.95, p=0.81) (x2=3.18, p=0.78).
2013-2017 yılları arasında 1783 gün PM10 ölçümü yapılmış ve HKİ, 1158 gün (%64,9) iyi, 544 gün (%30,5)
orta, 81 gün (%4,5) hassas seviyelerde ölçülmüştür. SO2 için 24 saatlik sınır değer olan 125 µg/m3 2013 yılında
bir kere aşılmış, diğer yıllarda hiç aşılmamıştır. Ancak SO2yıllık ve kış dönemi ekosistemin koruması sınır
değerinin (20 µg/ m3
) 2013’te 98 gün (%28,2), 2014’te 122 gün (%33,9), 2015’te 119 gün (%36,6),2016’da 21
gün (%6,2), 2017’de 13 gün (%3,8) toplam beş yılda 373 gün (%21,7) aşıldığı görülmüştür.
Sonuç: Çankırı’da PM10 kirliliği daha ön planda olmasına rağmen, SO2 değerleri hedef değerlere ulaşamamıştır
ve halk sağlığı sorunu olmaya devam etmektedir. Hem PM10 hem SO2 düzeyleri kış sezonunda artış
göstermektedir. PM10 ve SO2 düzeyleri haftanın günlerine göre değişiklik göstermemektedir.